ruzigar

ruzigar
is. <fars.>
1. Külək, yel. . . Bakı axşamına məxsus sərin ruzigar əsməkdə idi. M. S. O.. Çılğın kimi ruzigar vıyıldar; Qar parçaların göyə sovurar. A. Ş.. Kəndin kənarındakı əkinlərin başaqları xəfifcə əsən bir ruzigarın təsiri ilə sakit bir dəniz kimi ləpələnir. S. H.. // məc. Təşbehlərdə: iti, sürətli mənasında. Uçun ey vətənin ruzgar qanadlı; Şahin təbiətli mərd oğulları! Ə. Cəm..
2. Hava mənasında. Ruzigar qaranlıqlaşdı. Ruzigar buludlaşdı. – Bəzən də ruzigar dəyişir, hava elə quraq keçir ki, cücü əlindən yollardan ötmək olmur. M. C..
3. məc. Dövran, zəmanə; tale, fələk. Olur tədbirimə bir gün müvafiq ruzigar, əlbət. S. Ə. Ş.. <Xədicə:> Necə ağlamayım ki, illər ilə bəslədiyim məhəbbəti ruzigar puç etmək istəyir. N. N..
4. məc. Ömür, yaşayış, həyat, gün. Neçə gündür didarını görmənəm; Ruzigarım qara günə bağlandı. M. P. V..
5. Güzəran, vəziyyət, gün, hal. Yenə tazələndi dövran; Nə gözəl ruzigar oldu. Q. Z.. <Tafta:> Qabaqlar <Sevili> gördüm, göz gərək ruzigarına ağlasın. C. C.. Ana mehriban gözlərini Cəmilə dikib balasının ağır ruzigarına acıyırdı. S. R.. Ruzigarını keçirmək – gün(ünü) keçirmək, birtəhər yaşamaq, həyat sürmək. Yoldaşımın sənəti baqqaldı, yəni bir daxmaya üç-dörd pud duz, bir qutu kişmiş və dörd-beş paçka maxorka tütünü qoyub satır və o da bu cür ruzigarını keçirir. C. M..
◊ Ruzigarı bəd əsmək – bəxti gətirməmək, bəxti küsmək, taleyi üz döndərmək. Biçarə Məhəmmədin ruzigarı bəd əsdi; Üzünə saldı, gəldi bu altıncı qız – «Bəsti». Ə. C..

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • çərx — f. 1) təkər, çarx; 2) dolanma, dövr etmə; 3) m. göy, səma, asiman; 4) m. dünya, kainat; 5) m. bəxt, tale. Çərxi cəfacu vəfasız dünya, zülm və əziyyətlə dolu dünya; çərxiçənbəri dairəvi səma; çərxi ətləs «atlas çarx» astronomiyada: yeddinci fələk; …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • uğuldamaq — f. 1. Uğultu səsi çıxarmaq. Külək uğuldayır. – <Qəhrəman:> Kənarda buzlu ruzigar şikayətli bir yaralı heyvan iniltisi ilə telefon tellərinə toxunur və uğuldayırdı. H. N.. Çılğın kimi ruzigar uğuldar; Qar parçaları səmaya fırlar. A. Ş.. //… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • dövran — ə. 1) ruzigar, fələk, tale; 2) dolanma, seyr; 3) yaşayış, dolanış; 4) zaman, əsr, vaxt; 5) aləm, dünya; 6) mövləvilərin sıraya düzülərək neyin səsi ilə zikr oxuyub durduqları yerdə fırlanmaları (dövr etmələri) …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • ab — is. <fars.> klas. 1. Su. Abi bəqa – bax abi həyat. Abi heyvan(i) – bax abihəyat. Əzib ləli qatıb abi heyvana; Qənd ilə yoğurub dil dodaq çəkib. Q. Z.. Abihəyat – həyat suyu, dirilik suyu (əfsanələrə görə, guya zülmətdə bir çeşmənin suyu… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • divanə — is. <fars.> Dəli. Məcnun tək divanəyəm; Gəzirəm dağda daşda. (Bayatı). Divanəmisən? Yaxud da axmaq? Get, yoxsa yeyərsən əlli toxmaq. X.. // Sif. mənasında. Divanə dərviş. – Qəm çəkmə bu qədər, divanə könül; Həmişə ruzigar belə dar olmaz.… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • dərd — is. <fars.> 1. Qəm, qüssə, kədər, ürək acısı, mənəvi əzab, əziyyət, iztirab. Dərdini dərd bilənə söylə. (Ata. sözü) . . Mahnı adamın bütün dərdini unutdurur. . M. Hüs.. // Haqqında düşünmək lazım gələn, qayğıya səbəb olan şey; ürəyi incidən …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • girovsuz — z. Girov almadan, girov götürmədən, girov qoyulmadan. <Məşədi Cəfər:> Ruzigar elə dönübdür ki, qardaş qardaşa etibar eləyib girovsuz bir qəpik borc verməyir. Ə. H.. <Hacı Kərim> ömründə girovsuz kimsəyə pul verməmişdi. S. H …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • gurlamaq — f. 1. Bərkdən səslənmək, gurultu qoparmaq, guruldamaq. Hiddət ilə ruzigar gurlar; Qar parçaları səmaya fırlar. A. Ş.. // Eyni mənada odlu silahlar haqqında. Minomyotlar gurladı. Uzaqvuran toplar aramsız gurlayırdı. // Eyni mənada gurultulu səs… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • kam — 1. is. <fars.> 1. Arzu, məqsəd, məram, murad. Neçə ildir gözümüzü Mürsəlin toyuna dikmişik, bu bizim üçün böyük kamdır. . . A. Ş.. Zaman bizdən kam alıbdır; Daha ürək qocalıbdır; Bizdən ancaq ad qalıbdır; Nə sən gülsən, nə mən bülbül. B. V …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • kirdar — is. <fars.> 1. İş, əməl, hərəkət. Ey Vidadi, gərdişi dövrani kəcrəftarə bax; Ruzigarə qıl tamaşa, karə bax, kirdarə bax. M. P. V.. Xandostu! Amandı, qoyma gəldi; Kirdarı yamandı, qoyma gəldi! M. Ə. S.. Kirdardan düşmək – artıq heç bir işə… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”